Đồng bằng sông Cửu Long quê tôi đang vào mùa thu hoạch cua đồng (tháng 6 đến tháng 10). Đi các chợ đâu đâu cũng thấy bán những con cua đồng màu nâu thẫm, thịt săn chắc, trông bắt mắt khiến ký ức tuổi thơ chợt ùa về.
Tôi còn nhớ, khi có vài trận mưa đầu mùa, anh em tôi thường rủ nhau xách thùng ra đồng bắt ốc, bắt cua mang về nhờ má luộc ăn. Và, bao giờ nhỏ em tôi cũng giành những càng cua to nhất. Tôi thường giúp em bằng cách lấy chày đâm tiêu đập bể vỏ cứng, lấy thịt bên trong chấm vào dĩa muối tiêu, chanh ớt và đưa cho em. Những lúc như thế tôi cũng tranh thủ ăn chút phần thịt dư mà em không dùng hết một cách ngon lành.
Cua đồng bán ngoài chợ hiện nay đa số là cua nuôi. Giá cua đồng (nuôi) rất rẻ, khoảng 15.000 đ/kg. Nhưng nếu quan sát kỹ, ta sẽ thấy những con cua đực to, càng lớn (cua kình càng) hầu như đã mất hết càng to. Hỏi ra mới biết vì lợi nhuận cao, người bán đã bẻ càng bán riêng. Giá càng cua đồng hiện nay khoảng 120.000 đ/kg (gấp 8 lần cua thịt). Đây là đặc sản đồng bằng vì ngon và hiếm.
Càng cua đồng rang muối ớt
Ngày xưa, con cua đồng dân dã là món ăn của “con nhà nghèo”, chỉ có cách chế biến thông thường là luộc và rang muối. Ngày nay, con cua đồng đã đi vào các quán ăn, nhà hàng với các món hấp dẫn như: lẩu cua đồng, tiết canh cua đồng, bún riêu cua, cua đồng nấu canh bồ ngót (hay rau đay)…; và món được các “đấng mày râu” ưa thích là: Càng cua đồng rang muối ớt.
Chỉ cần mua khoảng 1 kg càng cua đồng đem về rửa sạch, luộc sơ với nước sôi, để ráo. Muối hột đâm nhuyễn cùng với ớt hiểm để sẵn ra chén. Bắc chảo lên bếp, cho càng cua vào, rắc muối ớt lên rang với ngọn lửa liu riu cho đến khi vỏ càng cua chín vàng, muối rút khô, nhắc xuống.
Xúc càng cua vào dĩa lớn và thêm một dĩa nhỏ muối tiêu chanh (hoặc muối ớt) là xong. Cần “nhấn nhá” thêm cho hương vị đậm đà nữa là dĩa rau răm. Dùng 2 ngón tay “nhón” càng cua đưa lên miệng cắn cái “rốp”(hay dùng kềm bóp giập), gỡ bỏ phần vỏ cứng, lấy phần thịt cua chấm vào chén muối tiêu nhai chậm rãi cùng cọng rau răm. Vị ngọt của thịt cua hòa lẫn vị cay the của ớt + rau răm… lan tỏa, thấm vào vị giác, một hương vị khó quên…
