Du lịch Nam Mỹ – Không vĩ đại như Vạn Lý Trường Thành, cũng chẳng có tuổi thọ hơn 4.000 năm như công trình đá Stonehenge, nhưng Machu Picchu – thành phố nhỏ nằm lẩn khuất trong dãy rừng già trên núi Andes lần lượt vượt qua những “đối thủ sừng sỏ” như quần thể Angkor, Stonehenge… để trở thành một trong bảy kỳ quan thế giới mới.
Phế tích của người Inca
Thành phố Machu Picchu nằm ở Thung lũng Urubamba tại đất nước Peru, là một phế tích của người Inca bị thế giới bên ngoài lãng quên từ nhiều thế kỷ. Năm 1911, thành phố này đã gợi lên sự chú ý của thế giới nhờ nhà khảo cổ học Hiram Bingham.
Thành phố bí ẩn Machu Picchu được hơn 100 triệu lượt người bầu chọn trên toàn thế giới, cùng hội đồng tuyển chọn là những kiến trúc sư hàng đầu của năm châu lục, xếp vào loại những di tích khảo cổ đẹp và bí ẩn nhất trên thế giới.
Xem thêm: Tour du lịch Mỹ
Nằm ở độ cao 2.350 mét tại Peru, thành phố bị lãng quên Machu Picchu vẫn giữ được hiện trạng tốt nhất của người Inca còn sót đến ngày nay. Ở độ cao như thế này cộng với địa hình thung lũng hiểm trở xung quanh, lại không được ai nhắc đến cho nên mãi đến năm 1911 người hiện đại mới biết đến công trình này.
Mọi người cho rằng thành phố này do Sapa Inca Pachacuti xây dựng, bắt đầu từ khoảng năm 1440, và không có người ở cho tới cuộc Chinh phục Peru của người Tây Ban Nha năm 1532. Bằng chứng khảo cổ cộng với những nghiên cứu gần đây về các văn bản thời kỳ đầu thuộc địa cho thấy Machu Picchu không phải là một thành phố thông thường, mà chỉ là một thị trấn làm nơi nghỉ dưỡng của giới quý tộc Inca tương tự như các Làng Roma.
Machu Picchu chỉ vỏn vẹn 5 km vuông, được chia thành 3 khu vực: Quận Thiêng Liêng, Quận thông dụng để ở và Quận dành cho quý tộc, thầy cúng với 140 công trình kiến trúc như đền đài, nhà thờ, công viên, nhà ở và cả… nhà tù.
Trong khu của giới quý tộc có một nhóm nhà xếp thành hàng trên một khu vực đất dốc, bao gồm nơi ở của Amautas (những người khôn ngoan) với các đặc điểm riêng ở những bức tường màu đỏ và khu Nustas (dành cho các công chúa) với các căn phòng hình thang. Lăng Nghi lễ được tạc vào đá với khu vực phía trong hình vòm cùng các bức tranh khắc. Nó được sử dụng trong các dịp lễ và hiến tế.
Có cả trăm bậc đá dẫn lên Machu Picchu và được tạc hoàn toàn vào trong một tảng đá granite duy nhất. Bên cạnh là các đài phun nước được nối với nhau bởi các kênh và các ống dẫn nước đục trong đá, được thiết kế cho hệ thống tưới tiêu ban đầu. Các nhà khoa học đã tìm ra các bằng chứng cho thấy hệ thống tưới tiêu đã được sử dụng để dẫn nước từ một con suối thiêng, tới mỗi ngôi nhà, thứ tự được phân chia theo mức độ giai cấp của người ở trong đó.
Ước tính rằng không quá 750 người sống tại Machu Picchu cùng một thời điểm, và có lẽ chỉ một phần nhỏ trong số đó sống tại nơi này trong mùa mưa và khi không có vị quý tộc nào tới đó.
Kiến trúc bí ẩn
Nhiều người cho rằng nơi này đã được lựa chọn vì vị trí độc nhất của nó cũng như các đặc điểm địa lý. Bóng của rặng núi phía sau Machu Picchu là hình bộ mặt người Inca nhìn lên phía bầu trời và đỉnh lớn nhất Huayna Picchu (có nghĩa Đỉnh Trẻ) chính là cái mũi của nó. Từ dưới nhìn lên không thể thấy, cũng không thể biết có sự tồn tại của Machu Picchu. Xung quanh Machu Picchu là một hệ thống ruộng bậc thang, chuồng trại… do đó có thể thấy đây là thành phố tự cung tự cấp và tách biệt với thế giới bên ngoài.
Tất cả những kiến trúc ở Machu Picchu đều được xây dựng theo kiến trúc đặc trưng của người Inca. Các căn nhà đều xây theo hình tam giác với vật liệu chính là những viên đá mài nhẵn. Người Inca là bậc thầy về kỹ thuật này, được gọi là đá khối, theo đó những khối đá được cắt để có thể được ghép vào nhau thật chặt mà không cần tới vữa.
Cũng như Kim Tự Tháp Cheops, các viên đá này được mài nhẵn đến nỗi một lưỡi dao cũng không thể lách vào khe hở giữa 2 viên đá. Điều đặc biệt là những viên đá này có kích thước và hình dạng khác nhau, cá biệt nhiều viên có đến 30 góc.
Công trình nổi bật nhất tại Machu Picchu là Intihuatana (Cột mặt trời) gồm một tảng đá đặt trên bệ đá có kích thước bằng một cây đàn piano. Vào các ngày đông chí và hạ chí, khi mặt trời xuất hiện ít nhất trong ngày, các thầy tu sẽ làm lễ ở Cột mặt trời để mặt trời không đi mất.
Người Inca không bao giờ sử dụng bánh xe. Bằng cách nào họ đặt những phiến đá lớn lên nhau vẫn còn là điều bí ẩn, dù có ý kiến cho rằng họ đã dùng hàng trăm người để đẩy các tảng đá lên trên. Tuy nhiên, chúng ta vẫn chưa biết tại sao người Inca không để lại bất kỳ tài liệu nào về việc xây dựng Machu Picchu bởi hệ thống chữ viết họ sử dụng, được gọi là khipus, vẫn chưa được giải mã.
