Thăm xứ sở “hà tiện”, gặp cao nguyên phóng khoáng

Đó là xứ sở của những lâu đài hoành tráng với những…hồn ma luôn lẩn quất đâu đó; xứ sở của len – món hàng xuất khẩu đi khắp thế giới và rượu whisky ngon tuyệt – những thứ gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống thường ngày của người dân nơi đây.

Điều đặc trưng cho vùng Highland của Scotland không chỉ là những đàn cừu…

… mà còn là những lâu đài. Lâu đài Fyvie ở Turriff nằm ở phía tây bắc của Aberdeen là một lâu đài đặc trưng thỏa mãn mọi tư tưởng rập khuôn

Trong một chuyến vòng quanh vùng cao nguyên của Scotland, bạn sẽ thấy vùng đông bắc của Scotland không “keo kiệt“ tí nào về những danh lam thắng cảnh.

Khách du lịch đến đây sẽ học được một điều: đặc trưng của Scotland là whisky và len, cừu và lâu đài, hồn ma và những con người mà với họ tất cả những thứ đã nêu là cuộc sống thường nhật.

Bí ẩn những lâu đài và…ma

Fyvie Castle là một lâu đài thỏa mãn mọi cái nhìn rập khuôn: phòng tiền sảnh cao vài mét, áo giáp của các kỵ sĩ để khắp nơi. Cạnh bức tường phía sau là một lò sưởi đốt củi, trên một bức tường khác được treo những chiếc gươm bắt chéo nhau và tất nhiên cũng không thể thiếu những bộ sừng hươu và tuần lộc.

Đây là những thứ mà hầu hết lâu đài của Scotland đều có. Nhưng một con gấu tuyết hay một chú hải cẩu nhồi bông thì ở Turriff, nằm ở phía tây bắc của Aberdeen, quả là những thứ lạ mắt. Fyvie Castle có thể xứng danh được chọn làm bối cảnh cho một bộ phim về những lâu đài khác thường nhất của Scotland.

Những con cá sấu, những chiếc ngà voi cực lớn và những con rùa mà du khách gặp trong lâu đài này cũng như những bộ da cá sấu từ Sudan, chứng tỏ chủ nhân cũ của lâu đài từng là một người cực kỳ ham mê săn bắn và rất thích sưu tầm những sản phẩm săn bắn.

Phòng tiền sảnh cao vài mét và áo giáp của các kỵ sĩ để ngổn ngang. Bên cạnh bức tường phía xa là một lò sưởi đốt củi, tại một bức tường khác treo những chiếc gươm đan chéo nhau cũng như sừng hươu và sừng tuần lộc

Và không chỉ đặc biệt vì có đến 100 phòng mà lâu đài này còn đặc biệt vì có… ma. Chính xác là hồn ma của Green Lady luôn lẩn quất ở đây từ hàng trăm năm nay.

Andrew Collins dẫn du khách đi lên cầu thang. “Nó được xây dựng từ năm 1599 và là cầu thang rộng nhất Scotland, rộng tới mức ngày xưa người ta có thể cưỡi ngựa đi lên”. Bạn có thể tin ngay lời anh bởi quả thật cầu thang này rất rộng.

Lâu đài này đã 800 tuổi nhưng phần lớn nội thất ở đây có tuổi đời ít hơn. Tại phòng ăn có treo hàng loạt bức tranh chân dung các thành viên trong gia đình chủ nhân cũ và hàng loạt tấm thảm được dệt từ vùng Flanders, đồ sứ cổ Trung Quốc và đèn chùm phalê rất hoành tráng, chiếc bàn chơi bida nặng tới 2 tấn. Còn tại phòng của chủ nhân lâu đài có treo đầu một con bò trên tường cũng như hàng loạt súng ống khác nhau.

Bạn cũng được thăm căn phòng nơi chủ nhân của lâu đài đã cầm tù vợ mình suốt đời vì bà chỉ sinh được bốn cô con gái. Bà đã chết trong oan ức và linh hồn ấy vẫn lẩn quất đâu đây trong lâu đài. “Đó là bóng ma trong chiếc váy màu xanh bà mặc khi chết mà người ta thi thoảng vẫn nhìn thấy“, Collins kể.

Chủ nhân của lâu đài ngày nay là Robert Lavie và ông không thuộc dòng dõi quý tộc. Ông là giám đốc của Fyvie Castle, làm việc cho National Trust, một tổ chức của Vương quốc Anh chuyên gìn giữ và bảo tồn các công trình kiến trúc và lịch sử.

“Tôi chưa bao giờ nhìn thấy Green Lady cả, nhưng nước hoa mùi hoa hồng của bà thì tôi đã được ngửi – ông quả quyết – Bà cũng đã vài lần đến căn phòng của chúng tôi và thay đổi vị trí đồ đạc ở đó, một lần bà còn vặn cả vòi nước nữa”. Khả năng Lavie gặp được những hồn ma như thế là rất cao bởi lẽ ông đã sống trong lâu đài này trên 10 năm nay.

Trên chiếc bàn trong căn phòng ấm cúng của ông là một hàng sách về những bài ca dân gian của Scotland cũng như các mẫu Tartan. Trên một chiếc tủ nhỏ là một tấm ảnh ông chụp chung với thái tử Charles. “Một người rất dễ mến. Ông ấy vừa ở đây hồi tháng 10 và ông rất thích lâu đài này.“

Lâu đài đã 800 năm tuổi và là lâu đài săn bắn thời trung cổ của các vị vua Scotland

Lavie và thái tử Charles có cùng rất nhiều sở thích. Một trong những sở thích đó là rượu whisky – chính xác hơn là rượu Single Malt Whisky. Đó là loại rượu thượng hạng ở phía bắc Vương quốc Anh, mà cách tốt nhất để tìm hiểu về rượu này là nên thử luôn một chén.

Ông rót cho mình một cốc.”12 năm tuổi đấy – ông nói một cách am hiểu – sáu năm trong thùng phuy gỗ sồi và sáu năm trong thùng phuy gỗ Sherry, nó thật nhẹ nhàng và ngọt ngào”. Lavie rót thêm một chút nước từ chiếc bình bạc vào cốc whisky trước khi ông nhấm nháp. Và những người khách của ông cũng làm theo. “Có thêm nước này – ông nói – thì rượu mới thật sự tỏa hết được mùi hương của nó”.

Single Malt, loại rượu whisky nổi tiếng của Scotland, cũng là loại rượu mà thái tử Charles ưa thích

Cách Turriff về phía tây không xa là thị trấn Elgin của vùng Highland. Thái tử Charles cũng vừa đến thăm thị trấn này cách đây không lâu: năm 2008 ông mới cắt băng khánh thành một trung tâm tham quan của Johnstons.

Johnstons được thành lập vào thế kỷ 18 và là địa chỉ hàng đầu cho tất cả mọi thứ mà từ đó người ta có thể sản xuất len. Craig Ware – hướng dẫn viên – chỉ vào một tấm Cashmere trắng xốp từ Mông Cổ cũng như len cừu từ New Zealand được gia công tại đây. “Còn đây là lông lạc đà – anh nói và đưa cho mọi người cầm xem tấm da lông – nó thật mềm mại”.

Du khách vào thăm khu dệt len trong một phòng lớn, nơi để các máy dệt và những máy giặt ngoại cỡ để tẩy mỡ cho các tấm lông  bằng nước nguồn của Scotland. Tại thị trấn nhỏ bé Elgrin, nổi tiếng trước hết với những phế tích của nhà thờ lớn từ thời Trung cổ, nay lại còn sản xuất cho các hãng nổi tiếng như Lacoste, Ralph Lauren hay Burberry. Sản phẩm chính ở đây là khăn và chăn len.

Thị trấn Elgin nổi tiếng trước hết với phế tích của nhà thờ lớn thời Trung cổ

Hãng Johstons nằm ở phía tây của Turriff, được thành lập vào thế kỷ 18 và là địa chỉ hàng đầu cho tất cả mọi thứ mà từ đó người ta có thể sản xuất len. Tại đây du khách có thể vào thăm khu dệt len trong một phòng lớn, nơi để các máy dệt và những máy giặt ngoại cỡ tẩy mỡ cho các tấm lông

“Cần một tí lòng dũng cảm để thử nhiều thứ”

Speyside nằm ở phía nam của Elgin – đây là một vùng có rất nhiều xưởng cất rượu whisky của cao nguyên Scotland. Grantown on Spey là quê hương của Graham Harvey, một người rất sành rượu whisky. Ông không chỉ thích uống whisky mà còn dùng hương vị của nó cho việc khác bởi ông là bếp trưởng của Craggan Mill.

Nhà hàng này nằm trong một khu nhà cối xay cổ và rất nổi tiếng với những món đặc sản cùng whisky – những món ăn do chính Harvey nghĩ ra. “Những món ăn ấy tuyệt ngon và bạn cần… một tí lòng dũng cảm để thử nghiệm”. Du khách đến nhà hàng của ông sẽ được thử món súp Haggis với chút hương vị whisky Glenfarclas 15 năm tuổi, hay món cá hun khói với nước sốt Whisky-Tabasco.

Harvey đã viết một cuốn sách về nghệ thuật nấu ăn. Ông rất thích nói chuyện với khách và thường xuyên đưa ra các lời khuyên cho khách hàng như nên dùng loại whisky nào cho thịt hươu, loại nào cho dessert và một buổi tối như thế trong nhà hàng Craggan Mill trôi đi như bay.

Edradour có cơ hội lớn để trở thành nơi cất rượu xinh xắn nhất Scotland. Ít nhất nó cũng là nơi cất rượu nhỏ nhất.

Edradour nằm ở Perthshir, gần vùng Pitlochry. Dãy nhà màu trắng nơi chứa những bễ nấu rượu có thể thấy ngay từ ngoài đường. Một con suối nhỏ chảy ở phía trước dưới một cây cầu nhỏ dẫn vào sân nơi ông chủ Andrew Symingto đang đứng.

“Chúng tôi là cơ sở nấu rượu cuối cùng của Scotland được thành lập từ một trang trại nông nghiệp mà những sản phẩm dư thừa được đem nấu rượu. Cơ sở này có giấy phép sản xuất rượu từ năm 1847. Hiện tại có ba người và tôi làm việc tại đây. Ở những cơ sở khác hiện nay mọi thứ đã được điều khiển bằng máy tính, còn chúng tôi làm thủ công hết” – Symington nói.

Ông đã làm việc trong ngành này từ hơn 20 năm nay. Cách đây bảy năm ông cùng vợ là người Đức đứng trước cơ sở sản xuất rượu này. “Ở đây thật là tuyệt” – vợ ông nói. “Để anh mua cho em nhé?” – ông hỏi người vợ. Và “một năm sau chúng tôi trở lại nơi này với chùm chìa khóa trên tay”.

Cơ sở nấu rượu này mở cửa cho du khách vào tham quan, có thể thăm từ kho chứa lúa mì trong những bao tải rất lớn cho đến hệ thống cất rượu. Symington chỉ vào một “quả bom“ bằng gỗ với thứ nước trắng đục. “Nó hiện có nồng độ khoảng 8% và ngày mai sẽ được mang ra chưng cất”.

Ông rót cho khách một cốc để thử, chúng giống như loại bia trắng nóng. Sau khi chưng cất rượu sẽ có nồng độ khoảng 70 % và trong vắt. Uống trực tiếp ngay sau đó chắc sẽ không thú vị và cũng không ngon. Do vậy Symington để rượu của ông ngâm rất lâu.

“Chúng tôi dùng các thùng sherry, port, burgunder, madeira và masala để ngâm rượu” – ông giải thích. Tùy loại thùng đựng rượu cũng như thời gian ngâm rượu trong các thùng đó người ta thu được nhưng loại rượu khác nhau.

Cơ sở sản xuất whisky nhỏ nhất của Scotland là Edradour. Nó nằm ở Perthshire gần vùng Pitlochry

Andrew Symington là chủ cơ sở nấu rượu này và du khách có thể vào đây tham quan bất cứ lúc nào

Tại khu tham quan, những chai rượu được xếp hàng hàng lớp lớp thật ấn tượng, nó cũng chứng minh một điều là người ta có thể tạo nên đủ hương vị khác nhau cho whisky Edradour. Tại kho chứa rượu của ông có 700 thùng gỗ đựng rượu. Một trong những thùng này để dành cho con trai ông, Andrew Gerhard. Hiện tại cậu bé vẫn lái ôtô nhựa dọc ngang sân.

“Khi con trai tôi tròn 21 tuổi, quà tặng của nó sẽ là một thùng rượu” – ông chủ nói. Như vậy lúc đó cậu ta sẽ có 700 chai rượu thượng hạng và lâu năm. Và với số lượng rượu như thế người ta không chỉ làm được một lễ sinh nhật hoành tráng mà còn có thể làm được một bữa tiệc như một ông chủ lâu đài.

Nhưng Andrew Gerhard Symington vẫn chưa biết về món quà sinh nhật đặc biệt đó.