Kẹo dừa
Ở khu vực Nam Bộ có nhiều nơi sản xuất kẹo dừa, nhưng thơm ngon nhất vẫn là kẹo dừa Bến Tre, đặc biệt ở Mỏ Cày. Dừa Mỏ Cày nói riêng và Bến Tre nói chung đều có vị ngọt thanh đặc trưng và là nguyên liệu tốt nhất cho việc chế biến kẹo. Để tạo ra đúng hương vị đặc trưng của kẹo dừa Bến Tre là cả một công đoạn kỹ thuật độc đáo. Đó là cách lựa chọn nguyên liệu ban đầu cho đến công thức pha chế riêng. Nếp nấu mạch nha phải là nếp mùa vụ xuân, hạt nảy to, chín đều. Ruộng lúa được chọn lấy nếp phải không dùng phân hoá học, thuốc trừ sâu. Thóc nếp để nảy mầm được tưới nước mưa sạch rồi mới đem nấu mạch nha. Vì vậy mới có câu lưu truyền “Chợ Mỏ Cày có kẹo nổi danh”. Ngày nay, kẹo dừa bến tre được cách điệu lên thành nhiều loại: kẹo dừa sầu riêng, kẹo dừa đậu phộng, kẹo dừa cacao.
Nước dừa
Có lẽ nhờ khí hậu, đất đai thích hợp nên những giống dừa nơi đây như dừa dâu, dừa chùm, dừa dứa, dừa xiêm xanh, dừa Tam quan… mỗi loại đều có kiểu ngon riêng, người dân vẫn ngợi ca “uống nước dừa xiêm khỏi tiêm thuốc bổ”. Ngoài công dụng giải khát, nước dừa còn dùng để kho thịt, nấu rất nhiều món ăn như tiềm, ram, làm nước luộc tôm… Nước dừa cũng được dùng làm giấm ăn, để nhúng bánh tráng khi làm món chả giò để chả có màu vàng ruộm đẹp mắt. Nước dừa pha với rượu áp sanh (một thứ rượu có hương hồi) cho rượu nhẹ độ bớt mà lại ngon hơn. Ngay cả nước dừa khô cũng được tận dụng chế biến thành nhiều thứ như thạch dừa hay nấu cô đặc lại thành nước màu làm gia vị. Thịt cá ướp nước màu dừa màu vàng ươm rất đẹp và có mùi thơm đậm đặc của nước dừa.
Chuối xào dừa
Nói về những món ăn chế biến từ dừa, không thể không nhắc đến móm chuối xào dừa. Chuối xiêm mới trở mình, nấu chín, xắc thành từng miếng nhỏ, đem khèo với nước cốt dừa pha với bột mì tinh. Cho vào ít đường, tí muối, đậu phộng rang, bột khoai sẽ là món ăn chơi mà ngon tuyệt. Hay lấy cơm dừa non dát thành sợi mỏng, nấu chè thưng với những phụ liệu khác, ăn với đá bào rất ngon và mát.
Cơm dừa
Tên gọi “Cơm dừa” ở đây không phải là cơm của trái dừa mà là gạo được cho vào trái dừa chưng cách thuỷ chín thành cơm. Để làm món này, người ta dùng gạo ngon vo sạch bằng… nước dừa, để ráo rồi cho vào trái dừa đem chưng cách thuỷ. Dừa dùng nấu cơm ngon nhất là dừa xiêm, trái phải ở tuổi vừa nạo. Sau khi chọn được trái vừa ý, người ta gọt cho quả dừa có hình dáng bắt mắt. Kế đó, cắt ngang một phần trên quả dừa để trút nước ra và dùng miếng cắt đó như cái nắp để đậy “nồi cơm dừa”. Người ta cho gạo vào trái dừa, đổ nước dừa tươi vào vừa đủ rồi đậy nắp lại. Khi ăn bạn nhớ dùng muỗng nhỏ và nhai chầm chậm thôi, sẽ thưởng thức vị ngọt lẫn hương thơm của nước dừa thấm vào hạt cơm. Cơm dừa ăn với tôm rang thì thật là “hợp gu” đấy!
Bánh xèo củ hủ dừa
Lúc rãnh rỗi người dân Bến Tre thường vác dao đi chặt củ hủ dừa về chiên bánh xèo. Củ hủ dừa là phần đọt non của cây dừa, xắc thành sợi thay giá, chiên bánh xèo rất thơm và ngọt. Dù rất ngon, nhưng hiếm nên hiện nay ít người được thưởng thức món bánh xèo chiên bằng củ hủ dừa. Củ hủ dừa còn được các bà nội trợ làm dưa chua, ăn với cá kho tộ không thua gì dưa bồn bồn, dưa môn, dưa cây màng màng.
Rượu dừa
Dừa làm rượu ở Bến Tre được tuyển lựa từ những trái ngon nhất ở vựa dừa, sau quá trình lên men trở thành một hương vị thật tuyệt vời. Những ai đã từng thưởng thức rượu dừa mới lần đầu sẽ hơi ngần ngại nơi đầu lưỡi. Bởi vì nói là rượu nhưng không hoàn toàn như những loại rượu khác, nó vừa cay nhưng cũng rất ngọt ngào. Du khách uống đến hết bình mà cảm giác say mới chỉ ngà ngà, giông như cảm giác ngất ngây trước một sự mê hoặc dịu dàng. Đây là loại rượu mang vị tự nhiên, nồng nàn và độc đáo, là sự kết hợp vừa lạ vừa quen mang đậm dấu ấn Bến Tre.
Chuột dừa
Nổi tiếng với vườn dừa bạt ngàn và nhiều sản phẩm đặc trưng từ cây dừa, và ngày nay, Bến Tre còn được biết đến với một món đặc sản chế biến từ loài làm hại cây dừa. Đó là món chuột dừa. Chuộc dừa có hình dạng giống như chuột đồng, nhưng có bộ răng sắc nhọn hơn, chuyên phá hoại cây dừa. Chúng ăn, hút chất ngọt từ tất cả các trái dừa tươi, khô. Vì thế thịt chuột dừa cũng thơm ngon và béo bùi. Chuột dừa sống trên cây, khá tinh khôn cho nên muốn có một bữa thịt chuột dừa phải cần đến những tay săn chuột chuyên nghiệp, tài ba. Những người thợ săn này thường leo lên cây, lấy châm giậm vào ngay ổ chuột cho chuột chết rồi mang xuống, hoặc đánh động để dừa chạy từ tàu dừa này sang tàu dừa khác, trong khi ấy, những người bên dưới lấy gậy chọc, đập cho chuột chết. Chuột được chế biến thành nhiều món: nướng, hấp, nấu cà ri… Nhưng theo những người sành ăn thì ngon nhất vẫn là thịt chuột dừa hấp trong nồi cơm. Chuột được làm sạch, khi nấu cơm, lót một miếng lá chuối lên nồi cơm, rồi để chuột lên trên. Khi cơm chín cũng là lúc chuột chín. Thịt chuột dừa trắng phau và có một mùi thơm đặc biệt. Lấy chuột ra xé chấm với muối tiêu ớt và rau răm thì không thể chê được. Còn bạn, nếu một lần ghé thăm Bến Tre, đừng quên thưởng thức món ăn độc đáo, mang đậm hương vị đặc trưng của xứ dừa này nhé!
Cháo dừa
Dừa không chỉ để làm mứt, nấu cơm, xôi mà còn được dùng để nấu cháo. Có rất nhiều cách nấu món này, chẳng hạn như sau khi vo một ít gạo, người ta đổ nước vừa đủ rồi nấu để nồi cháo sôi lên cho gạo nở ra Dừa nạo sẵn, đợi cháo sôi là vắt nước cốt đổ vào, nhưng phải để nước nước vắt đầu tiên lại, chờ khi nhắc nồi cháo xuống thì cho vào để cháo thêm ngon, thêm béo. Cháo dừa có thể ăn cùng với đường, nhưng cũng có khi người ta làm cá lóc bỏ thêm vào, làm cho nồi cháo có thêm phần dinh dưỡng. Vị thơm bùi của gạo, vị ngọt của cá hoà với vị béo ngậy của nước cốt dừa tạo nên sự hấp dẫn khó quên.
Cá bóng kho nước dừa
Người miệt vườn có thói quen đào trùng đất, xâu vào sợi chỉ dài làm mồi câu cá bóng dừa. Khi con nước bắt đầu nhửng lớn, thả xâu trùng xuống khe bập dừa, mặc tình mà giựt cá bóng. Hay đi bắt con bà chằng ven sông, lấy cọng lá dừa xỏ thành từng chùm, cho vào miệng lộp, đem đặt nơi dòng nước chảy, cá bóng dừa nghe mùi tanh chui vào mắc bẫy. Chỉ có ở xứ vườn mới tha hồ mà bắt bóng dừa. Cá bóng dừa đem chà sạch vảy, kho bằng nước màu dừa. Khi cá vừa thấm gia vị, vắt nước cốt dừa cho săm sấp, để lửa riu riu. Nước cốt dừa sắc xuống, thấm vào cá thơm lựng. Bữa cơm điền dã đạm bạc với món cá bóng dừa kho nước cốt dừa, ăn kèm rau cải trời luộc, hoặc bù ngót nấu canh thì ăn hoài chẳng thấy no.
Ốc kho nước dừa
Không chỉ có cá , ốc cũng được dùng làm nguyên liệu cho các món kho. “Ốc kho nước cốt dừa” có hương vị rất độc đáo – vị béo của dừa kết hợp với vị thanh ngọt của ốc làm cho món ăn không gây cảm giác ngán. Trước hết , phải luộc ốc rồi lễ ra .sau khi tách ốc khỏi vỏ, cần chà muối cho ốc sạch nhớt , bớt mùi tanh. Khâu ướp gia vị cực kì quan trọng , đòi hỏi phải đảm bảo đủ các loại gia vị bắt buộc để tạo nên hương vị đặc trưng của món ăn, bao gồm: ớt, xả , tỏi, muối, đướng, nước mắm. Khác với món cá kho, ốc được kho qua hai lần nước – lúc đầu là nước dão sau là nước cốt dừa đặc. Nhờ vậy , ốc sau khi kho có vị rất đậm đà.
Tép đồng kho nước dừa
Khi cánh đồng còn thơm mùi rạ, miệt ruộng đã lên mùa. Còn gì tuyệt bằng khi nấu một nồi nếp mới ăn với tép rang dừa. Nếp vừa gặt xong, đem nấu bằng nồi gang. Khi nồi nếp vừa sôi, lấy đũa bếp đảo vài vòng, chắt cho ráo nước, gạt than cho đều để nếp dẽo và thơm. Tép bạc đất đem ướp đường và muối, rang với nước cốt dừa cho keo lại. Độ dẽo của nếp, độ béo của tép rang dừa, ăn hoài không chán.
Đuông dừa chiên bột
Du lịch đến xứ dừa mà không biết thưởng thức món đuông dừa chiên bột thì quả là tiếc. Đuông là ấu trùng của loài kiến dương gây hại cây dừa. Người ta bửa đọt dừa ra để bắt con đuông, đem lăn bột chiên dòn, ăn kèm rau sống rất béo. Ngày nay, món ăn dân dã này đã có mặt ở những nhà hàng sang trọng, là món ăn khoái khẩu cho những thực khách đang tìm về ẩm thực cội nguồn.
Còn rất nhiều món ăn từ dừa qua bàn tay khéo léo, tinh tế của các bà nội trợ, góp phần làm phong phú thêm màu sắc trong thế giới ẩm thực điền dã của xứ dừa Bến Tre.
